آموزش تقویت درک مطلب (سواد خواندن) + معرفی ۳۶ کتاب

———————————————————————-

سواد خواندن یعنی چه؟

تعریف سواد خواندن چیست؟ عبارت سواد خواندن معمولا برای اشاره به «درک معنا و مفهوم یک مطلب» به کار گرفته می‌شود و به معنای روخوانی کردن نیست. تقویت مهارت سواد خواندن از دوره‌ی ابتدایی می‌تواند آغاز شود و بهتر است این کار به گونه‌ای لذت‌بخش برای کودکان انجام شود. شش کتاب سواد خواندن دبستانک برای پایه‌های اول، دوم، سوم، چهارم، پنجم و ششم ابتدایی می‌تواند این هدف را محقق کند. در ادامه بیشتر درباره‌ی محتوای این کتاب‌ها می‌خوانیم.

——————————————————————–

آزمون پرلز چیست؟

آزمون پرلز (PIRLS) یک آزمون بین المللی است که بین دانش آموزان پایه ی چهارم دبستان برگزار می شود و درک مطلب (سواد خواندن) دانش آموزان را می سنجد. هدف آزمون پرلز سنجش پیشرفت درک مطلب (سواد خواندن) دانش آموزان در سطح بین المللی است. آزمون پرلز هر ۵ سال یک بار برگزار می شود و در سایت های ۲۰۱۶ و ۲۰۲۱ برگزار شده است.

تقویت درک مطلب دانش آموزان

سوادِ خواندن (درک مطلب)، جزئی از الگوی کتاب های دبستانک است. محور اصلی کار در کتاب‌های دبستانک، عمق بخشیدن به مطالب کتاب های درسی دبستان و لذت‌بخش کردن روند یادگیری است.
یکی از آیتم‌هایی که در کتاب‌های دبستانک برای تحقق اهداف بالا، وجود دارد «سواد خواندن» است. کار در این مقوله، پاسخ به نیاز حیاتی ملی برای افزایش سطح سواد خواندن (درک مطلب) در دانش‌آموزان ایران است.
ضعف در «سواد خواندن» یا همان ضعف درک مطلب یعنی عدم درک صحیح مفاهیمِ متن که علاوه بر درس فارسی، تأثیری مستقیم در درک مفاهیم درس‌های دیگر به ویژه ریاضی دارد.
در واقع آن‌چه از سال‌های دبستان شروع می‌شود و در دبیرستان و بالاتر مشخص‌تر می‌شود و از آن به عنوان «ضعف دانش‌آموزان در درس ریاضی» یاد می‌کنیم، در درجه‌ی اول به سواد خواندن (درک مطلب) مربوط می‌شود نه به درک ریاضی.
اگر از سال‌های دبستان بتوانیم بر این مشکل فائق آییم، پایه‌ی دانش‌آموز در درس‌های دیگر به ویژه ریاضی نیز قوی خواهد شد و در سال‌های بعد شاهد ثمر و شکوفایی بیش‌تر او خواهیم بود.
توجه کنید: سواد خواندن با روخوانی متفاوت است. سواد خواندن از جنس درک مطلب و تفسیر و ارزیابی آن است تا مثلا در درس ریاضی دانش‌آموز بتواند میان واژه‌ها و اعداد و نمادها، ارتباط‌های مناسب را بیابد و به پرسش‌ها، پاسخ دهد.

افزایش سواد خواندن (تقویت درک مطلب) با گنجینه‌ی ادبیات ایران


روش کار در این مقوله، خواندن متن‌های کار شده (تطبیق با دانش پایه + لایه‌بندی متن‌ها) است و سپس پاسخ به پرسش‌هایی درباره‌ی متن که بتواند میزان درک دانش‌آموز را طبق همان حیطه‌بندی‌ها محک بزند.

ویژگی کتاب های سواد خواندن انتشارات دبستانک به صورت زیر است:

  1. متن‌ها از گنجینه‌های ادبیات ایران گزینش شده‌اند. کلیله و دمنه برای پایه‌های اول دبستان و دوم دبستان، کلیات سعدی برای پایه‌های سوم دبستان و چهارم دبستان و مثنوی مولانا برای پایه‌های پنجم دبستان و ششم دبستان انتخاب شده اند.
  2. متن‌ها به نحوی لایه‌بندی شده‌اند (در حد امکان) که بتوانند با حیطه‌بندی آزمون بین‌المللی پرلز (که پرسش‌ها طبق آن‌ها هستند) انطباق داشته باشند. هر کدام از پرسش‌ها مرحله‌ای از دانش و درک و تفسیر و ارزیابی را پوشش می‌دهند.
  3. متن‌ها از نظر واژه‌ها و مفاهیم با متن کتاب‌های درسی هر پایه، تطبیق داده شده‌اند.
    توجه کنید: نمی‌گوییم متن‌ها ساده شده‌اند. ساده ‌شدن متن، مقوله‌ای دیگر است و به گمان ما دقیق هم نیست. «تطبیق داده شده‌اند.» یعنی این‌که دانش‌آموز با واژه‌ها و مفاهیمی سروکار دارد که در کتاب‌های درسی آن‌ها را دیده است (یا باید دیده باشد!) و البتّه در هر داستان، یکی دو واژه‌ی اضافه نیز داریم که معنی شده‌اند تا گنجینه‌ی واژگان دانش‌آموز غنی‌تر شود. در کتاب سوادِ خواندن اول دبستان، روش کار قدری متفاوت است که در ادامه به آن می پردازیم.

راهنمای کار با کتاب سواد خواندن اول دبستان

  1. در این کتاب، فقط در چند درس از داستان‌های کلیله ‌و‌ دمنه استفاده شده است تا دانش‌آموز پایه‌ی اوّل دبستان فقط با مفاهیم مثبت سروکار داشته باشد. (در چاپ‌های بعدی برای پایه‌های بالاتر نیز چنین خواهیم کرد.)
  2. مطالعه‌ی بخش تکمیلی توسّط شما بزرگ‌ترها، به راهنمایی بهتر او می‌انجامد. در خواندن داستان‌ها (تصاویر و کلمه‌ها)، ابتدا بگذارید دانش‌آموز خودش مطالعه کند، بعد راهنمایی‌ مختصری بفرمایید.
  3. تا نیمی از کتاب، موضوع‌های مورد بحث را برایش بخوانید. (از جایی به بعد، خودش می‌تواند آن‌ها را بخواند.)
  4. سعی کنید پاسخ‌ دادن به پرسش‌ها حالت اجباری نداشته باشد. پرسش‌ها را غیرمستقیم از او بپرسید.
  5. بهتر است دانش‌آموز برای شما داستان بگوید و تعریف کند نه شما برای او.
  6. در بخش تکمیلی کتاب، روش کار در جهت معکوس درس‌های ابتدایی کتاب است. یعنی پنج درس اوّل را دوباره آورده‌ایم و این بار بیش‌ترِ متن را واژه‌ها تشکیل می‌دهد و جای چند واژه را در هر درس خالی گذاشته‌ایم تا دانش‌آموز تصویرش را بکشد. به این ترتیب، اگر در چند داستان اوّل و خواندن تصاویر آن درک کاملی به‌ دست نیاورده بود، این‌جا متوجّه نکات مهم می‌شود.بدنه‌ی اصلی این کتاب ۲۲ قسمت و متناسب با ۲۲ درس فارسی کلاس اوّل دبستان و به همان ترتیب است که در کتاب درسی آمده است. هم چنین در بخش تکمیلی نیز از تکرار پنج داستان اول استفاده شده است.
  7. در شروع هر درس حروفی آورده‌ایم که تا آن زمان دانش‌آموز خوانده است و دقیقا همگام و همراه با دانش‌آموز اوَل دبستان پیش می‌رویم.
  8. در درس‌های اولیه، دانش‌آموز حروف بسیار کمی را خوانده است. بنابراین به جای برخی واژه‌ها از تصویر استفاده شده است تا ابتدا مهارت «تصویر خواندن» در او بیش‌تر شود.
  9. برای اوّلین داستان (در درس اوّل) فقط از تصاویر استفاده کرده‌ایم و هر چه جلو رفته‌ایم از تعداد تصاویر کم‌تر و به تعداد واژه‌ها افزوده شده است.
  10. ترتیب خواندن تصاویر و کلمه‌ها از راست به چپ و از بالا به پایین است.
درک مطلب (سواد خواندن) اول دبستان
بخشی از کتاب سواد خواندن اول دبستان انتشارات دبستانک

تقویت درک مطلب چه کمکی به تقویت درس ریاضی می‌کند؟


آن‌چه به عنوان (ضعف دانش‌آموزان در حل مسائل ریاضی) قلمداد می‌شود، به گمان، صحیح نیست و بیش‌تر به دلیل عدم درک صورت مسئله‌ها و ناشی از ضعف در خواندن است. افزایش سواد خواندن باعث پیشرفت در درس ریاضی (و همین‌طور علوم و …) خواهد شد.

شاهنامه‌ی ۳۰ جلدی دبستانک چه کمکی به تقویت درک مطلب پایه اول تا ششم دبستان می‌کند؟

شاهنامه‌ی سی‌جلدی دبستانک برای تقویت درک مطلب دانش آموزان بسیار مناسب است. کودکان اول تا ششم دبستان در این کتاب ها در هر صفحه برای آن بخش از داستان که می خوانند در کادرهای خالی تصویرسازی می کنند. این روش (یعنی تبدیل متن به تصویر) در تقویت درک مطلب بسیار موثر است و در هر سنی می تواند انجام شود.

در ادامه شاهنامه های ۳۰ جلدی دبستانک را میبینید که به پایه های اول تا ششم اختصاص داده شده اند. دانش آموزان هر پایه می توانند شاهنامه ی مربوط به پایه ی خودشان را تهیه کنند. کسانی که علاقه مند هستند داستان های شاهنامه را کامل بخوانند می توانند مجموعه ۳۰ جلدی شاهنامه دبستانک را تهیه کنند. همچنین خواندن قصه های شاهنامه برای کودکان به تقویت روخوانی و روانخوانی آنها کمک می کند.

شاهنامه‌ی اول دبستان ۲ کتاب

۱. کتاب آغاز ایران
موضوع: کیومرث

۲. کتاب آتش و نوشتن
موضوع: هوشنگ و طهمورث

شاهنامه‌ی دوم دبستان ۷ کتاب

۳. کتاب در اوج پیشرفت
موضوع: پادشاهی جمشید

۴. کتاب غرور و تباهی
موضوع: سقوط جمشید، برآمدن ضحاک

۵. کتاب ظلم هزارساله
موضوع: ضحاک، اوج تا سقوط

۶. کتاب قیام کاوه‌ی آهنگر
موضوع: فریدون و مرگ ضحاک

۷. کتاب فریدون و پسرانش
موضوع: پادشاهی فریدون

۸. کتاب داستان سیمرغ
موضوع: پادشاهی منوچهر و بازگشت زال

۹. کتاب زال و رودابه
موضوع: سفر به کابل، آشنایی زال و رودابه، موافقت منوچهر با ازدواج آن دو

شاهنامه‌ی سوم دبستان ۶ کتاب

۱۰. کتاب پهلوان همیشه پیروز
تولد و رشد رستم، مرگ منوچهر، دوران نوذر

۱۱. کتاب جنگ‌های ایران و توران
زو، گرشاسب و کی‌قباد

۱۲. کتاب هفت‌خان (خوان) رستم
کی‌کاووس، جنگ مازندران

۱۳. کتاب جنگ هاماوران
کاووس و سودابه، جنگ با تورانیان

۱۴. کتاب برآمدن سهراب
همکاری با افراسیاب، دژ سپید، گردآفرید

۱۵. کتاب رستم و سهراب
نبرد پدر و پسر، مرگ سهراب

شاهنامه‌ی چهارم دبستان ۵ کتاب

۱۶. کتاب گذر از آتش و تاج
موضوع: بزرگ شدن سیاوش نزد رستم، ماجرای سودابه

۱۷. کتاب سوگ سیاوش
موضوع: سیاوش و فرنگیس؛ قربانی حیله‌گری

۱۸. کتاب خون‌خواهی سیاوش ۱
موضوع: لشکرکشی رستم به توران، آوردن فرنگیس و کی‌خسرو، آغاز پادشاهی کی‌خسرو

۱۹. کتاب خون‌خواهی سیاوش ۲
موضوع: پادشاهی کی‌خسرو، ادامه‌ی جنگ با توران، فرود

۲۰. کتاب خون‌خواهی سیاوش ۳
موضوع: ادامه‌ی جنگ‌های ایران و توران

شاهنامه‌ی پنجم دبستان ۵ کتاب

۲۱. کتاب خون‌خواهی سیاوش ۴
موضوع: کاموس کشانی، خاقان چین و پیروزی رستم

۲۲. کتاب بیژن و منیژه
موضوع: اکوان دیو، آشنایی بیژن با دختر افراسیاب، زندانی شدن بیژن در چاه، نجات بیژن توسط رستم

۲۳. کتاب یازده رخ
موضوع: حمله‌ی متقابل توران به ایران، نبردهای تن به تن پهلوانان

۲۴. کتاب نبرد شاهان
موضوع: نبرد بزرگ کی‌خسرو با افراسیاب، شکست افراسیاب

۲۵. کتاب فرجام شاهان
موضوع: کشته شدن افراسیاب و کناره‌گیری کی‌خسرو

شاهنامه‌ی ششم دبستان ۵ کتاب

۲۶. کتاب تخت و بخت
موضوع: مجادله‌ی لهراسب و پسر، گشتاسب و کتایون

۲۷. کتاب آخرین پادشاه اسطوره‌ای
موضوع: ظهور زرتشت، جنگ گشتاسب و ارجاسب

۲۸. کتاب هفت‌خان (خوان) اسفندیار
موضوع: خوانِ گرگ‌ها، شیرها، اژدها، جادوگر، سیمرغ، برف و سرما و رویین‌دژ

۲۹. کتاب رستم و اسفندیار
موضوع: بازگشت اسفندیار به ایران و رفتن به جنگ رستم

۳۰. کتاب نام‌نامه
موضوع: خلاصه‌ی همه‌ی داستان‌ها، نام‌نامه‌ی شاهنامه

مجموعه ۳۰ جلدی شاهنامه‌ی دبستانک


مطالب پربازدید دبستانک

۱۰ کتاب برای تقویت روانخوانی کلاس اول

کتاب تقویت روخوانی کلاس اول

تقویت درک مطلب دبستانی ها

بهترین کتاب روانخوانی اول دبستان

خرید کتاب کودک

۴ کتاب تقویت درک مطلب کلاس اول

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *