صبحانه-تغذیه-کودک

برنامه‌ریزی تغذیه‌ای در ۱۰۰۰ روز اول زندگی

برنامه‌ریزی تغذیه‌ای برای ۱۰۰۰ روز اول زندگی که ۲۷۰ روز آن در دوره بارداری است، اهمیت زیادی دارد؛ به عبارت دیگر نوع تغذیه در سال‌های اول و دوم زندگی نقش تعیین کننده‌ای در سلامت افراد در سنین بزرگسالی ایفا می‌کند.

راه‌های زیادی برای پیشگیری از بروز چاقی و اضافه وزن وجود دارد که تغذیه سالم از ابتدای تولد و یا حتی پیش از تولد از مهمترین‌هاست. تغذیه یکی از اساسی‌ترین فاکتورهای پیشگیری در بزنگاه‌های زندگی است که قبل از بارداری، دوران بارداری و سال اول و دوم زندگی از موثرترین زمان‌هاست.

با ترویج فرهنگ و سبک تغذیه سالم می‌توان به سهولت از بروز چاقی و بیماری‌های ناشی از آن در سطح جامعه پیشگیری کرد؛ این درحالیست که متاسفانه کمپانی‌های بزرگ تجاری مباحث را به جای پیشگیری به سمت تشخیص و درمان پیش می‌برند تا از طریق فروش دستگاه‌ها و داروهای مرتبط با زیبایی و لاغری بر ثروت و قدرت خود بیفزایند؛

درحالی که با ترویج فرهنگ پیشگیری می‌توان با کم‌ترین داده بهترین خروجی را از نظر حفظ سلامتی و توانمندی جامعه کسب کرد.
اگر یک هزارم هزینه و بودجه تشخیص و درمان را به امر پیشگیری و ارتقای سواد سلامت جامعه اختصاص می‌دادیم، وضعیت سلامت جامعه اینگونه نبود.

چاقی مادر بسیاری از بیماری‌هاست و به طور خزنده پیش رفته و زمینه‌ساز بسیاری از بیماری‌های غیرواگیر است، تا جاییکه ۸۰ درصد هزینه‌های درمان نیز در این حوزه به بیماری‌های غیرواگیر اختصاص می‌یابد. با ترویج فرهنگ پیشگیری و خودمراقبتی می‌توان ضمن جلوگیری از هدررفت میلیاردها دلار برای واردات دارو و ابزار لاغری، از بروز بسیاری از بیماری ها نیز پیشگیری کرد.

رعایت تناسب در خوردن یعنی رعایت تناسب در میزان و نوع غذا با جنس، سن و وضعیت فیزیولوژیک فرد؛ تعادل در دریافت غذا یعنی دریافت ریزمغذی‌ها و درشت مغذی‌ها در حد نیاز فرد و سوم رعایت تنوع در تغذیه، سه اصل طلایی تغذیه است که در کنار فعالیت بدنی مناسب، به ارتقای سلامت فرد منجر می‌شود.

سکه سلامتی دو رو دارد که یکی تغذیه متناسب، متعادل و متنوع و دیگری فعالیت بدنی متناسب با جنس، سن و وضعیت فیزیولوژیکی است. این اصول باید از کودکی رعایت شود. یکی از مسایلی که در این زمینه مورد توجه قرار نمی‌گیرد سبک زندگی غلط در برخی خانواده‌هاست که باعث نابودی ساعت بیولوژیکی کودکان شده و در رشد آنان تاثیرگذار است. به عنوان نمونه بیدار بودن کودکان تا ساعات پایانی شب و تماشای تلویزیون نه تنها روند رشد آن‌ها را به تاخیر می‌اندازد بلکه یادگیری، یادآوری و جهش‌های فکری آن‌ها را نیز مختل می‌کند.

منبع: دکتر ضیاالدین مظهری، متخصص تغذیه/ ایسنا

سلامت کودک

توصیه‌های تغذیه‌ای جهت پیشگیری از چاقی و بیماری‌های غیرواگیر فرزندانتان

  • ازکودکی با اضافه کردن سبزی‌ها به غذای کودک، او را با انواع سبزی‌ها آشنا کنید تا به مصرف آنها عادت کنند.
  • فرزندتان را باطعم میوه های مختلف آشنا کنید تا مصرف روزانه میوه به یک عادت تبدیل شود.
  • ذائقه کودکان را از اوایل زندگی به غذای کم نمک، کم چرب و کم شیرین عادت دهید.
  • برای تامین پروتئین موردنیاز ازحبوبات استفاده کنید. حبوبات منبع پروتئین و جایگزین مناسب گوشت هستند.
  • ترکیب غلات (نان و برنج) همراه با حبوبات پروتئین مورد نیاز بدن را تامین می‌کند.
  • تخم مرغ منبع غنی از پروتئین و جایگزین مناسب گوشت است.
  • سلامت قلب را با کاهش مصرف نمک تضمین کنید.
  • چاقی دوران کودکی مساوی است با ابتلا به فشار خون بالا و دیابت در بزرگسالی
  • مصرف روغن جامد طعم سلامتی را از شما می‌گیرد.
  • با افزایش مصرف حبوبات، سبزی و میوه از سرطان و دیابت پیشگیری کنیم.
  • مصرف نوشابه‌های گازدار و نوشیدنی‌های شیرین را محدود کنید.
  • با کاهش مصرف قند، شکر و شیرینی؛ طعم سلامتی را بچشید.
  • مصرف سبزی‌های متنوع را در وعده‌های غذایی روزانه فراموش نکنید.
  • نصف بشقاب غذای خود را همیشه به سبزی و سالاد اختصاص دهید.
  • ادویه‌ها را جایگزین نمک کنید.
  • همه مواد غذایی دارای سدیم (نمک پنهان) هستند، مراقب نمک پنهان باشید.
  • یادتان باشد هر چه در مصرف روغن بیشتر مراعات کنید، سلامت شما بیشتر تضمین می‌شود.
  • سعی کنید کمتر از غذاهای سرخ کرده استفاده کنید.
  • به جای نان‌های سفید از انواع نان‌های سبوس‌دار استفاده کنید.

منبع: ایسنا

برای حفاظت از سلامت روانی کودکان در شرایط بحرانی جامعه چه کنیم؟

بحران‌های اجتماعی مثل جنگ‌ها، درگیری‌ها و حوادث طبیعی می‌توانند به کودکان فشار بسیاری وارد کنند. تا زمانی که کودک در معرض اخبار بد قرار می‌گیرد، احساس ناامنی می‌کند.

کودکان حساس‌ترین قشر جامعه‌اند زیرا قدرت تحلیل ندارند و ممکن است در معرض اخبار ناگوار قرار بگیرند و این موضوع آسیب جدی به آنها وارد و دنیای کودکانه‌شان را خراب می‌کند. یکی از کاربران توئیتر در این‌باره نوشته است: «خواهرم معلم پیش دبستانیه و میگه یکی از شاگرداش گریه می‌کرده و می‌گفته الان بمباران میشه و من اینجام و مامانم خونه تنهاست.»

امنیت یک اصل اساسی در رشد کودک است و در صورتی که امنیت او تامین نشود باید انتظار داشته باشیم رشد روانی کودک با مشکل روبه‌رو شود. خانواده‌ها بهترین کاری که می‌توانند انجام دهند این است که کودک را از اخبار بد دور نگه دارند.

بزرگسالان باید مراقب صحبت‌کردن خود در حضور کودکان باشند و در حضور آنها از اخبار ناگوار صحبت نکنند. همچنین مراقب محیط‌هایی مثل مهد کودک یا کارگاه‌هایی که کودک در آن رفت و آمد دارد، باشند و مطمئن شوند افرادی در این محیط‌ها حضور دارند که به هیچ‌وجه اجازه نمی‌دهند چنین مسائلی مطرح شود.

در صورت دسترسی کودک به چنین اطلاعاتی چه کارهایی باید انجام شود؟
در مرحله اول باید ارزیابی کنیم که کودک ما چه نوع اطلاعاتی را دریافت کرده است. همچنین باید بدانیم این اطلاعات را از کجا به دست آورده است. بنابراین نیاز است با کودک صحبت و اطلاع پیدا کنیم او چه مطالبی را می‌داند سپس باید متوجه احساس کودک شویم.

معمولا کودکان در چنین شرایطی احساس امنیت ندارند، مضطرب هستند و می‌ترسند. ما هم باید احساسات کودک را تایید کنیم و نمی‌توانیم به او بگوییم نترس. چنانچه احساسات کودک را تایید نکنیم کودک به خودش و احساسی که دارد اطمینان پیدا نمی‌کند و فکر می‌کند همیشه احساسات اشتباهی دارد. بنابراین باید احساس کودک را تایید سپس کودک را حمایت کنیم و به او بگوییم می‌فهمیم که ترسیده است اما بزرگ‌ترها در کنار آنها هستند و به خوبی از آنها مراقبت می‌کنند. باید امنیت را به کودک برگردانیم.

باید تلاش کنیم تا کودکان از اخبار جنگ و ناامنی خبردار نشوند. اگر هم نمی‌توانیم کودکان را از اخبار ناامنی و بد محافظت کنیم، احساس ترس آنها را اعتبار ببخشیم و به آنها اطمینان دهیم که مراقب آنهاییم. در حضور بچه‌ها درباره تحلیل جنگ و اتفاقات هولناک آینده صحبت نکنیم. بچه‌ها قدرت تحلیل ندارند و ممکن است در آینده دچار اختلالات روانی شوند و این امر موجب بروز اضطراب و هیجان مخرب شود.

منبع: لیلا صادقی درمانگر کودک و نوجوان/ ایسنا

داستان اختراع خودکار

تا حالا فکر کرده‌اید اگر خودکار نبود، چه اتفاقی می‌افتاد؟

حتماً پیش خودتان می‌گویید، هیچی! با مداد می‌نوشتیم.

البته که خودتان هم خوب می‌دانید اثر مداد به ماندگاری خودکار نیست ولی به‌هرحال قبل از اختراع خودکار، خودنویس اختراع شده بود.

پس ظاهراً دیگر نیازی به‌وجود خودکار نبود. خودنویس، هم قشنگ است و هم با آن می‌شود خوش‌خط نوشت پس هرجور فکر کنیم هیچ نیاز خاصی به‌خودکار نبود، ولی آنهایی که در قدیم با خودنویس می‌نوشتند، چنین فکری نداشتند.

در واقع آن‌ها از دست خودنویس به ستوه آمده بودند. جوهر خودنویس زود خشک نمی‌شد و باید آنقدر صبر می‌کردند تا جوهر خشک شود. همین هم کارها را عقب می‌انداخت. مثلاً یک نویسنده باید کلی صبر می‌کرد تا جوهر یک ورق نوشته‌اش کاملاً خشک شود.

در سال ۱۹۳۸ یعنی ۸۲ سال پیش یک روزنامه نگار مجارستانی به‌نام «لازلو بیر» که از خودنویس خود و زمان زیادی که برای خشک شدن لازم داشت، به ستوه آمده بود با دیدن مرکبی که در چاپ روزنامه استفاده می‌شد، فکری به سرش زد.

مرکب چاپ روزنامه خیلی زود خشک می‌شد و لازلو به این فکر افتاد که از آن داخل خودنویس استفاده کند. ولی یک مشکل جدی وجود داشت، مرکب چاپ هیچ وقت به نوک خودنویس نمی‌رسید چون غلیظ بود و نمی‌توانست در شیار نوک خودنویس جاری شود و به سطح کاغذ برسد.

بنابراین او از برادرش که یک شیمیدان بود کمک گرفت و با تغییراتی کم در مرکب جوهر، کمی از غلظت آن کم کرد و چیزی شبیه جوهر خودکار امروزی را ابداع کرد.

البته هنوز هم این جوهر غلظت بالایی برای روان شدن در خودنویس داشت و بنابراین خودنویس را کنار گذاشت و به فکر قلم جدیدی افتاد که بتواند این جوهر غلیظ که سریع هم خشک می‌شود را به سطح کاغذ برساند.

لازلو در نهایت با کمک برادر خود توانست یک مکانیزم و ساختار جدیدی که ما امروز به‌نام خودکار می‌شناسیم اختراع کند. ساختار خودکار بسیار ظریف ولی در عین حال بسیار ساده است.

یک خودکار از سه قسمت اصلی تشکیل شده است؛ ساچمه در نوک و محل اتصال کاغذ، بدنه نگهدارنده ساچمه و نهایتاً مخزن جوهر غلیظ.

حالا که دارید این نوشته را می‌خوانید، می‌توانید بروید و نگاهی به خودکار خودتان بیندازید و قسمت‌های مختلفش را با دقتی بیش‌تر ببینید.

می‌بینید، خیلی ساده است ولی همین وسیله ساده، کلی کارمان را راه می‌اندازد. تصور کنید هنوز مجبور بودید با خودنویس بنویسید و منتظر خشک شدن جوهرش بمانید.‌‌‌‌

منبع: روزنامه ایران

قلعه بازی

یک بازی قدیمی و پرهیجان؛ قلعه بازی

برای قلعه بازی، اول باید به دو گروه تقسیم شوید. این، یک بازی گروهی است.

بعد از یارکشی، با شیر یا خط معلوم می‌شود که کدام گروه باید گروه دیگر را دستگیر کند.

بازی اینجوری است که یک گروه مسئول قلعه است باید مشغول گرفتن یارهای گروه دیگر شود. هر یاری از آن گروه را که دستگیر کردند، به گوشه دیواری می‌برند که به آن قلعه گفته می‌شود.

بقیه اعضای گروه دوم باید فرد دستگیر شده را نجات بدهند و نجات دادن هم به این صورت است که باید خودشان را بدون اینکه دستگیر شوند، به قلعه برسانند و دستشان را به یار دستگیر شده بزنند. به این صورت او آزاد می‌شود و دوباره به بازی برمی‌گردد.

بازی تا وقتی که تمام افراد گروه دوم دستگیر شوند ادامه پیدا می‌کند و سپس دو گروه تعویض می‌شوند.

این بازی در زمان گذشته و بیشتر از پنجاه سال تا بیست سال پیش در محلات و در دبستان‌ها بسیار رواج داشت.

قلعه بازی
حکیم ژاپنی

کار خودت را درست انجام بده

حکیم بزرگ ژاپنی روی شن ها نشسته و در حال مراقبه بود…
مردی به او نزدیک شد و گفت: مرا به شاگردی بپذیر!
حکیم با انگشت خطی راست بر روی شن کشید و گفت: کوتاهش کن!
مرد با کف دست نصف خط را پاک کرد.
حکیم گفت: برو یک سال بعد بیا!
یک سال بعد باز حکیم خطی کشید و گفت: کوتاهش کن!
مرد این بار نصف خط را با کف دست و آرنج پوشاند.
حکیم نپذیرفت و گفت: برو یک سال بعد بیا!
سال بعد باز حکیم خطی روی شن کشید و از مرد خواست آن را کوتاه کند. مرد این بار گفت: نمی‌دانم!
و از حکیم خواهش کرد تا پاسخ را بگوید.
حکیم، خطی بلند کنار آن خط کشید و گفت: حالا کوتاه شد!

حکیم ژاپنی

این حکایت، یکی از رموز فرهنگ ژاپنی‌ها را در مسیر پیشرفت نشان می‌دهد: نیازی به دشمنی و درگیری با دیگران نیست. با رشد و پیشرفت تو، دیگران خود به خود شکست می‌خورند.
به دیگران کاری نداشته باش؛ کار خودت را درست انجام بده…


مطالب پربازدید دبستانک

۱۰ کتاب برای تقویت روانخوانی کلاس اول

کتاب تقویت روخوانی کلاس اول

تقویت درک مطلب دبستانی ها

بهترین کتاب روانخوانی اول دبستان

خرید کتاب کودک

۴ کتاب تقویت درک مطلب کلاس اول

سلامت روانی کودک

سلامت روان کودکان را در برابر اخبار اضطراب آور جدی بگیریم

۱- یکی از محیط‌هایی که می‌تواند فضا را مدیریت کند، مدارس است. در حال حاضر حدود ۱۳ میلیون دانش‌آموز در مدارس حضور دارند. مدارس اگر بتوانند در این شرایط ساز و کار لازم را برای کاستن از فشار روحی کودکان بردارند و به اصطلاح تبدیل به «مدارس دوستدار کودک» شوند، می‌توانند فضای بانشاط‌تری را برای کودکان فراهم کنند.

مدرسه می‌تواند چنین فضایی را با برنامه‌های مشارکتی، کارهای گروهی، تغییر فضای مدرسه و …فراهم کند. چه بخواهیم و چه نخواهیم بحران‌ها موجب ایجاد اضطراب در کودکان می‌شود، اما آیا کودکان نباید در مورد این حوادث اطلاعات داشته باشند؟

پاسخ این است که کودکان به هرحال اطلاعاتی را از طرق مختلف کسب می‌کنند، اما باید این اطلاعات به شکل مدیریت شده بدون آن‌که موجی از نگرانی را به آن‌ها منتقل کند، در اختیارشان قرار بگیرد.

۲- در کنار مدرسه نقش خانواده‌ها نیز حائز اهمیت است. حضور بیشتر کنار فرزندان، با هم بودن و … می‌تواند ترس‌ها و نگرانی‌های کودکان را کاهش دهد. هم‌چنین والدین باید دقت داشته باشند که تمام زمان حضور در منزل و مجاورت با فرزندان را صرف گفت و گو درباره اخبار نکنند. خانواده‌ها باید در این شرایط خودمراقبتی‌ها را داشته باشند.

انتشار فیلم‌ها و اخبار ناگوار نیز روی این مساله تاثیرگذار است. حضور در فضاهای مجازی نیز باید با نظارت والدین و کنترل شده باشد. کودکان قدرت تجزیه و تحلیل بزرگترها را ندارند و اگر این فضا را مدیریت کنیم، آن‌ها را از آسیب‌دیدگی نیز حفظ خواهیم کرد. گسترش فضای غم حتی روی بزرگسالان تاثیر گذار است و باید نسبت به این موضوع دقت داشته باشیم تا امنیت روانی افراد حفظ شود.

منبع: سید حسن موسوی چلک/ رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران/ ایسنا

شازده کوچولو

نظم و ترتیب با هم متفاوت اند (بزرگترها حتما بخوانند)

و شما به هر دوی آنها نیاز دارید

تا بتوانید در یادگیری فرزندتان به او کمک کنید.

نظم، انجام یک عمل به طور مداوم طبق قاعده‌ی یک‌سان است.

در کتاب «شازده کوچولو»، اثر جاودان سنت اگزوپری (که توصیه می‌کنیم در فرصتی مناسب، برای فرزندانتان بخوانید)، هنگامی که روباه به شازده کوچولو یاد می‌دهد که چگونه باید او را «اهلی»کند، می‌گوید:«تو هر روز در ساعت معیّنی، مثلاً ساعت‌۴‌، باید به دیدن من بیایی و سعی کنی هر بار،‌کمی نزدیک‌تر بنشینی».آن‌گاه به او تأکید می‌کند که با دقّت تمام، نظم را در ساعت آمدن رعایت کند، «اگر تو هر روز در ساعتی بیایی که با روز قبل فرق داشته ‌باشد، ‌دل من نمی‌داند چه هنگام،‌ خود را برای دیدن تو بیاراید».

توجّه کنید که در کتاب شازده‌کوچولو، چه تعبیر زیبایی از آماده شدن برای دیدن او آورده ‌شده ‌است: آراستن، آرایش‌کردن، یعنی آماده ‌شدن در ساعت معیّن، نه امری قراردادی و خشک، که یک آیین زیبا و لذّت‌بخش است. این گونه است که نظم می‌تواند عامل یادگیری باشد. نظم، باعث می‌شود که جان فرزند شما بداند در چه هنگامی به انتظار آموزش بنشیند و یاد می‌گیرد که از این انتظار لذّت ببرد.

 ترتیب، امّا یک مقوله‌ی متفاوت است. یعنی چند عمل را طبق قاعده‌ی خاصّی انجام دادن، تا به نتیجه‌ی دل‌خواه برسید.

در یک بازی فوتبال هنگام زدن ضربه‌ی آزاد، بازیکن سه حرکت را انجام می‌دهد. ابتدا توپ را با دست می‌گیرد، سپس، «آن را در نقطه‌ی معیّن می‌کارد و در سومین حرکت به آن ضربه می‌زند و می‌تواند از انجام متوالی این سه حرکت به نفع تیم خود استفاده کند. امّا اگر عکس این عمل انجام شود، نتیجه نیز معکوس می‌شود. یعنی، اوّل  ضربه بزند تا توپ در نقطه‌ی معیّنی بایستد و سپس آن را با دست لمس کند. در این صورت، داور  یک ضربه خطای دست علیه تیم او می‌گیرد و حتّی به او اخطار هم می‌دهد.

اکثر اعمال اجتماعی یا انفرادی که انسان‌ها انجام می‌دهند، در درون خود یا حتّی در ظاهر، دارای چنین ترتیبی هستند و انجام آن اعمال  بدون ترتیب ضروری، فرد را به نتیجه‌ی دل‌خواه نمی‌رساند.

این امر، به ویژه در آموزش و یادگیری دانش‌آموزان مهم است و رعایت ترتیب در آن‌ها صد در صد ضروری است. در مورد دانش‌آموزان پیش دبستانی که در آغاز راه هستند و باید علاوه ‌بر یادگیری مفاهیم علمی، ادبی، هنری، دینی، اجتماعی و …. یادگرفتن روش یادگیری را نیز آغاز کنند، رعایت ترتیب بسیار ضروری‌تر از انجام این کار در مقاطع بالاتر است.

کتاب‌های دبستانک را به گونه‌ای فراهم آورده‌ایم تا بتواند علاوه بر آن که تخته‌کار یا نقشه‌ی راه یادگیری فرزند شما باشد، برای خود شما نیز جنبه‌ی فهرست بازبینی (چک‌لیست) داشته ‌باشد تا هم انجام منظّم آن‌ها برای شما قابل اندازه‌گیری (نظم) باشد و هم(ترتیب) اجرای آن‌ها را طبق قاعده‌ای پیش ببرید که با منطق مفاهیم و اطّلاعات مورد آموزش هم‌خوان است.

سیدرضا تهامی

راهنمای استفاده‌ از کتاب‌های پیش‌دبستانی‌

فرزند شما در هر نوبت، فقط به پنج دقیقه از وقت شما نیاز دارد.
بهتر است کتاب‌ها را در چند ردیف یک قفسه یا تاقچه، به نحوی قرار دهید که همه‌ی روی جلدها با یک نگاه قابل دیدن باشند،. از فرزندتان بخواهید یکی از کتاب‌ها را بیاورد. اگر پرسید: «کدام را ؟»، بگویید: «هر کدام که دلت می‌خواهد.»

اگر در نوبت‌های متعدد، فرزند شما روی یک کتاب بیش‌تر از سایر کتاب‌ها تکیه (یا کلید) کرد، سعی نکنید نظرش را تغییر دهید. بگذارید، هر چند بار که می‌خواهد یک کتاب به‌خصوص را انتخاب کند. فقط هر بار آن کتاب‌ را از جایی شروع کنید که در نوبت قبلی، تمام کرده‌اید، بالاخره یا آن کتاب تمام می‌شود یا او نظرش به سمت دیگر می‌رود. نگران عدم تعادل آموخته‌ها نباشید. این مجموعه به نحوی تدوین شده که از هر جهت بروید ،کتاب‌ها کار خود را می‌کنند.

در هر نوبت، توضیحات کوتاه صفحه را برایش بخوانید و بگذارید خودش کار را ادامه دهد. پس از چند روز که نحوه‌ی کار با کتاب را فراگرفت، در چنین مواقعی او را تنها بگذارید.

هر هفته یک بار وقتی او خواب است، از روی کتاب‌هایی که کار کرده، چیزهایی را که بلد بوده یا ضعف دارد یادداشت کنید. این یادداشت‌ها برای خودتان است. از راه‌های مختلف اشتباه‌های او را رفع ‌کنید اما به هیچ وجه نگذارید او متوجه شود چیزهایی که دارد یاد می‌گیرد ارتباطی به اشتباهات او دارد.

هدف مهم‌تر ما و شما، لذت‌بردن او از یادگیری و افزایش میل او برای یاد گرفتن است. اگر از چیزی که دارد یاد می‌گیرد لذت ببرد، مهم‌تر از آن چیزهایی است دارد که یاد می‌گیرد.

انسان، نه از اشتباهاتش، که از کارهای خوبی که انجام داده است، یاد می‌گیرد. تاکید مداوم بر وجوه مثبت ذهن و کار فرزندتان، آن‌ها را تقویت و تکثیر می‌کند و مانع از رشد کمی و کیفی اشتباهات او می‌شود. به صفحات و تمریناتی که او درست انجام داده مراجعه کنید و آن‌ها را به او نشان دهید و تشویقش کنید.

به هیچ ‌وجه اشتباهاتش را به رویش نیاورید. اصلا یعنی انگار آن‌ها وجود ندارند.

نگران نباشید که فلان مطلب را یاد نگرفته است. مفهوم‌ها در کتاب‌های مختلف تکرار می‌شود و او یاد خواهد گرفت.

شما از راه‌های غیرمستقیم می‌توانید اشتباه او را مطلقا بدون آن که به او بگویید اشتباه کرده است، یادآوری و تصحیح کنید. مثلا اگر در کتاب اول ریاضی متوجه شدید او در تشخیص رنگ‌های زرد و آبی دچار مشکل است، از یکی دو ساعت بعد، می‌توانید با سوال‌ها و تمرین‌های ظاهرا غیرمرتبط با درس، مفهوم صحیح را به او بیاموزید: آن توپ زرد تو کجاست؟ آیا این دستکش آبی خود را دوست داری؟ و …

این خود فرزند شماست که دارد یاد می‌گیرد و باید از یاد گرفتن لذت ببرد. شما لوازم کار او را مهیا می‌کنید نه بیش‌تر. کتاب‌های دبستانک نیز فقط وسیله‌هایی برای کمک به شما هستند.
مهم‌تر از خود یادگیری، آن است که او از یادگیری لذت ببرد.

ما و شما باید به دنبال تحقق این هدف باشیم که او از همین ابتدا
«عادت کند از یاد گرفتن لذت ببرد».

کتاب پیش آوایی دبستانک

همراهی شعر و تصویر و صدا (در معرفی کتاب‌های پیش‌آوایی)

مجموعه‌ی کتاب‌های پیش‌دبستانی نشر دبستانک، جامع‌ترین مجموعه‌ی پیش‌دبستانی‌ست که تاکنون در ایران منتشر شده و شامل دانش‌ها و مهارت‌هایی است که کودک می‌تواند با لذت و شادی در سنین ۳ تا ۶ سالگی فرابگیرد و سرخوش و مسلط وارد دبستان شود.
ساختار و موضوع برخی از این کتاب‌ها منحصر به فرد است. دو کتاب پیش‌آوایی از آن جمله‌اند که ابزاری مرکب از شعر و تصویر و صداست تا کودک از راه تشخیص کلمات «هم‌آغاز»  (که همه‌شان با یک صدا شروع می‌شوند) و تشخیص کلمات «هم‌پایان»  (که همه‌شان با یک صدا تمام می‌شوند) بتواند همه‌ی صداها را از هم تشخیص دهد.
این مرحله، نخستین مرحله‌ی زبان‌آموزی است که یادگیری صحیح و سرخوشانه‌ی آن نقش مهمی در مهارت آموزی‌های بعدی کودکان خواهد داشت و آنان را در ارتباط‌گیری بهتر با پدیده‌های جهان توانمندتر خواهد کرد.
کتاب پیش آوایی دبستانک کتاب پیش آوایی دبستانک

ساختار دو کتاب پیش‌آوایی

۱٫ کتاب‌های پیش‌آوایی در دو جلد تدوین شده است. ترتیب صداها در آن همان ترتیبی است که نشانه‌ها در کتاب فارسی اول دبستان دارند. البته رعایت این امر در پیش از دبستان اجباری نیست اما چرا با همین ترتیب جلو نرویم؟
۲٫ کتاب‌های پیش‌آوایی از تعدادی واحد دو صفحه‌ای (و در چند مورد یک صفحه‌ای)  تشکیل شده که هر کدام به یک صدا اختصاص یافته است.
۳٫ در این دو صفحه، صفحه‌ی سمت راست به معرفی کلمه‌هایی اختصاص دارد که با آن صدا شروع می‌شوند (کلمات هم‌آغاز) و صفحه‌ی روبه‌روی آن یعنی صفحه‌ی چپ، به معرفی کلمه‌هایی اختصاص دارد که با آن صدا تمام می‌شوند. (کلمات هم‌پایان)
روبه‌رو بودن کلمات هم‌آغاز و هم‌پایان در مورد هریک از صداها، یک احاطه‌ی پیرامونی در ذهن کودک نسبت به هر صدا ایجاد کند که بعدها (سال اول دبستان) تشخیص کامل آن صدا برای او آسان می‌کند.
۴٫ هر صفحه از سه قسمت تشکیل شده: شکل نشانه‌ی آن صدا/ یک تصویر پر سوژه که همه‌ی سوژه‌ها به آن صدا مربوط می‌شوند/ یک شعر سه خطی که تعداد قابل توجهی از کلمات آن با آن صدا شروع یا تمام می‌شوند.

همه‌ی تصاویر و همه‌ی شعرهای این مجموعه به طور اختصاصی برای یکی از صداها تصویرگری و سروده شده‌اند.

 

 

راهنمای کار با دو کتاب پیش‌آوایی

۱٫ ابتدا دو صفحه‌ای را که می‌خواهید کار کنید انتخاب کنید. نحوه‌ی انتخاب این دو صفحه همان طور که گفته شد به شما و کودک مربوط است و لازم نیست حتماً پی در پی باشد. اگر کودک اصرار خاصی ندارد، به ترتیب کتاب عمل کنید. وگرنه به میل او باشد.
۲٫ سپس از پایین صفحه شروع کنید. یک بار سه خط شعر را آرام و با طمأنینه اما با آهنگ و همراه با شگردها و لحنی که کودک دوست دارد برای او بخوانید. در حین خواندن، انگشت خود را روی کلمات حرکت دهید. طوری که کودک هم‌زمان با گویش آن کلمه، شکلش را ببیند.
توجه و تأکید مؤکد: هنگامی که انگشتتان روی کلمه است و هم‌زمان دارید آن را ادا می‌کنید، به هیچ‌وجه هدف این نیست که کودک آن کلمه را یاد بگیرد. اصلاً روی کلمه‌ای بیش از کلمات دیگر تأکید نکنید. هدف این است که کودک هم‌زمان یک کلمه را ببیند و بشنود. همین. بعدها و در زمان مقتضی، این کلمه را یاد خواهد گرفت. دیدن‌های امروز، آن زمان را جلوتر می‌اندازد و کیفیت آن یادگیری را بهتر می‌کند.
۳٫ سپس خط‌ها را یکی یکی ادا کنید تا کودک هم مثل شما تکرار کند.
اگر در کلاس هستید، نیمی از بچه‌ها یک مصراع و بقیه مصراع دیگر را بگویند.
تا می‌توانید سعی کنید شعرها را ریتمیک و همراه با دست زدن و پا کوبیدن انجام دهید. از هیچ ترفند متعارفی برای بالا بردن شور و نشاط خودداری نکنید. چیزهایی در هر صفحه هست که می‌توانید برای بیش‌تر شدن های و هو از آن‌ها استفاده کنید. مثلاً تکرار قافیه‌های خوش‌آهنگ و از این قبیل.
۴٫ لزومی ندارد حتماً کودک شعرها را به خاطر بسپارد ولی اگر مرحله‌ی قبلی را دلی انجام دهید، نیمی از شعرها طوری‌ست که بچه‌ها خود به خود به خاطر می‌سپارند. به‌ویژه اگر به‌طور ریتمیک و با خنده و دست، بارها تکرار شوند.
۵٫ روی شکل آن صدا در بالای صفحه تأکید کنید و از کودک بخواهید دور کلماتی را که اولشان آن صدا وجود دارد (صفحه‌ی راست) یا در آخرشان آن صدا هست (صفحه‌ی چپ) خط بکشد.
۶٫ حالا سراغ تصویر اختصاصی آن صفحه بروید و از کودک بخواهید شرح دهد که در هر جای آن چه چیزهایی هست و چه چیزی دارد اتفاق می‌افتد. در این مرحله او باید نام هر چیز را دو سه بار تکرار کند. سپس دور شکل‌هایی که نام آن‌ها با آن صدا شروع (صفحه‌ی راست) و به آن صدا ختم می‌شود (صفحه‌ی چپ) خط بکشد.
۷٫ با تأکید مجدد روی شکل آن صدا در بالای صفحه، سعی کنید با تکرار ریتمیک و شاد یکی از قسمت‌ها، که کودک یا کودکان بیش‌تر خوششان آمده بود، کار آن صفحه را به پایان برید.