برای حفاظت از سلامت روانی کودکان در شرایط بحرانی جامعه چه کنیم؟

بحران‌های اجتماعی مثل جنگ‌ها، درگیری‌ها و حوادث طبیعی می‌توانند به کودکان فشار بسیاری وارد کنند. تا زمانی که کودک در معرض اخبار بد قرار می‌گیرد، احساس ناامنی می‌کند.

کودکان حساس‌ترین قشر جامعه‌اند زیرا قدرت تحلیل ندارند و ممکن است در معرض اخبار ناگوار قرار بگیرند و این موضوع آسیب جدی به آنها وارد و دنیای کودکانه‌شان را خراب می‌کند. یکی از کاربران توئیتر در این‌باره نوشته است: «خواهرم معلم پیش دبستانیه و میگه یکی از شاگرداش گریه می‌کرده و می‌گفته الان بمباران میشه و من اینجام و مامانم خونه تنهاست.»

امنیت یک اصل اساسی در رشد کودک است و در صورتی که امنیت او تامین نشود باید انتظار داشته باشیم رشد روانی کودک با مشکل روبه‌رو شود. خانواده‌ها بهترین کاری که می‌توانند انجام دهند این است که کودک را از اخبار بد دور نگه دارند.

بزرگسالان باید مراقب صحبت‌کردن خود در حضور کودکان باشند و در حضور آنها از اخبار ناگوار صحبت نکنند. همچنین مراقب محیط‌هایی مثل مهد کودک یا کارگاه‌هایی که کودک در آن رفت و آمد دارد، باشند و مطمئن شوند افرادی در این محیط‌ها حضور دارند که به هیچ‌وجه اجازه نمی‌دهند چنین مسائلی مطرح شود.

در صورت دسترسی کودک به چنین اطلاعاتی چه کارهایی باید انجام شود؟
در مرحله اول باید ارزیابی کنیم که کودک ما چه نوع اطلاعاتی را دریافت کرده است. همچنین باید بدانیم این اطلاعات را از کجا به دست آورده است. بنابراین نیاز است با کودک صحبت و اطلاع پیدا کنیم او چه مطالبی را می‌داند سپس باید متوجه احساس کودک شویم.

معمولا کودکان در چنین شرایطی احساس امنیت ندارند، مضطرب هستند و می‌ترسند. ما هم باید احساسات کودک را تایید کنیم و نمی‌توانیم به او بگوییم نترس. چنانچه احساسات کودک را تایید نکنیم کودک به خودش و احساسی که دارد اطمینان پیدا نمی‌کند و فکر می‌کند همیشه احساسات اشتباهی دارد. بنابراین باید احساس کودک را تایید سپس کودک را حمایت کنیم و به او بگوییم می‌فهمیم که ترسیده است اما بزرگ‌ترها در کنار آنها هستند و به خوبی از آنها مراقبت می‌کنند. باید امنیت را به کودک برگردانیم.

باید تلاش کنیم تا کودکان از اخبار جنگ و ناامنی خبردار نشوند. اگر هم نمی‌توانیم کودکان را از اخبار ناامنی و بد محافظت کنیم، احساس ترس آنها را اعتبار ببخشیم و به آنها اطمینان دهیم که مراقب آنهاییم. در حضور بچه‌ها درباره تحلیل جنگ و اتفاقات هولناک آینده صحبت نکنیم. بچه‌ها قدرت تحلیل ندارند و ممکن است در آینده دچار اختلالات روانی شوند و این امر موجب بروز اضطراب و هیجان مخرب شود.

منبع: لیلا صادقی درمانگر کودک و نوجوان/ ایسنا